Transpersoonlijke Meditatieve Acupunctuur
Transpersoonlijke Meditatieve Acupunctuur is die vorm van acupunctuur die vanuit transpersoonlijk perspectief ingezet wordt. De vorm sluit aan bij de oude Taoïstische tradities van meditatie en Qigong. In Nederland worden er door IOCOB een serie workshops op dit gebied gegeven.
Ons dagelijks bewustzijn is allesbehalve helder. Voor het grootste deel van de tijd worden we beïnvloed door onze omgeving en onze emoties en we reageren vrij primair. Veel van onze energie gaat verloren door kleine ergernissen, frustraties, innerlijke dialogen die vaak terugkomen, angst voor de toekomst, herkauwen van het verleden en handelingen die negatieve reacties bij onszelf en anderen oproepen. Of door eindeloos analyseren en nadenken over hoe het ons beter zou kunnen gaan, zonder dat daaruit een duidelijke gedragsverandering ontstaat. De normale academische psychologie geeft geen duidelijke aanknopingspunten hoe deze situatie te doorbreken. Freud heeft niet voor niets ooit gezegd dat het enige doel van de psychoanalyse is om van neurotisch ongelukkige mensen gewoon ongelukkige mensen te maken.
Het zijn vooral de technieken uit de wijsheidsscholen van het Oosten die aanwijzingen geven hoe bovengenoemde situatie die ook met de term samsarisch lijden aangeduid wordt te doorbreken. Deze technieken gaan uit van de mogelijkheid die de mens heeft om helderheid in het bewustzijn te verkrijgen en zo direct in te zien wat de bron van het lijden is; het lijden dat door het eigen ego geschapen en in stand gehouden wordt. Wat helder bewustzijn is, is moeilijk te omschrijven. het lijkt het voortdurende besef van in het hier en nu zijn. Het komt ook overeen met de term ‘zelfherinnering’, volgens de Russische verlichte meester Gurdjeff. Het streven naar een helder bewustzijn eindigt uiteindelijk bij het bereiken van de verlichting. Verlichting wil onder andere zeggen dat het bewustzijn geheel helder is, de persoon geheel bewust in het hier en nu is en dat het ego teruggetreden is. Een helder bewustzijn verkrijgen is geen utopie en kan in dit leven verworven worden.
Hier schetsen we de blauwdruk van een niet alledaagse interventie die steun kan geven aan het ontwikkelen van een helder bewustzijn. We zullen dit bij gebrek aan een betere term transpersoonlijke acupunctuur noemen. Het gaat ons bij IOCOB er vooral om, inzicht te geven in wat deze vorm van interventie kan betekenen voor de spirituele ontwikkeling van de gezonde mens. Transpersoonlijke acupunctuur kan opgevat worden als een methode die de persoon helpt, stabiele balans van lichaam, ziel en geest te bereiken, die tevens in harmonie met de omgeving is en die gericht is op ondersteuning van de optimale ontwikkeling van sluimerende vermogens. Acupunctuur wordt hierbij als belangrijkste interventie ingezet, waarbij bepaalde meestal symmetrische patronen geprikt worden en waarbij het effect versterkt en geconsolideerd wordt door het gelijktijdig toepassen van diverse andere complementaire transpersoonlijke benaderingen.
Taoïsme: een transpersoonlijke mens- en wereldoriëntatie
We leven in een bijzonder tijdperk. Alle informatie die de mens aangaande zijn spirituele ontwikkeling door de tijden heen heeft verzameld, is op steenworp afstand te verkrijgen bij de boekhandel om de hoek of op het internet. De kunst is echter niet het vinden van dit alles, maar het leren gebruiken van enkele van die juwelen van kennis voor je eigen ontwikkeling.
Al die technieken en aanwijzingen kunnen worden omschreven als transpersoonlijke methoden om ons dagelijkse subjectieve bewustzijn te vervolmaken tot een helder en vrijer bewustzijn. Transpersoonlijke ontwikkeling betekent ook ontwikkeling voorbij aan het ego, voorbij aan het persoonlijke, in harmonie met de wereld om ons heen en geïnspireerd door het ‘religieuze’. Hierbij dient religie opgevat te worden in de oorspronkelijke zin van het woord, als re-ligere, opnieuw vanuit jezelf de verbinding ervaren en actief aangaan met waarden die het individu en het ego overstijgen en die universeel zijn.
Transpersoonlijke ‘wetenschap’ en technieken zijn vermoedelijk zo oud als de mensheid zelf. Al heel vroeg in de ontwikkeling heeft de mens gezocht naar de binding met de omringende natuur , naar de verbintenis met de oerelementen aarde, water, vuur en lucht en met de cyclische aard aller dingen. De sjamanistische rituelen die de laatste decennia meer in de belangstelling komen, staan vermoedelijk dicht bij de mensheid uit de pre-cultuur. Zingen en dansen, gezamenlijk of als individu, waren en zijn nog steeds sterke voertuigen om tot extase te komen en om de verbinding met de medemensen en de natuur om ons heen te ervaren. In de oude culturen van Mesopotamië en Egypte, alsmede de Oosterse culturen zijn transpersoonlijke methodieken, om tot ervaring van het goddelijke te komen, in handen van priesters en helers verder ontwikkeld. Vanaf het begin van de vorige eeuw zijn er ook in het wetenschappelijke Westen denkers geweest die filosofische en psychologische inzichten ontwikkelden vanuit transpersoonlijk perspectief, zoals William James, Carl Gustav Jung, Aldeous Huxley, Abraham Maslow, Roberto Assagioli, Stansilav Grof en andere verwante geesten.
Acupunctuur als onderdeel van de traditionele Chinese geneeskunde heeft vanaf het begin een transpersoonlijke oriëntatie gehad. De basis van de acupunctuur werd immers ruim 2 millennia geleden gelegd door Taoïstische meesters en heelmeesters. Het Taoïstisch denken is ontstaan op basis van het mystieke werk van de grote Lao Tse, de Tao te King. In dit bijzondere geschrift wordt geprobeerd de essentie van het zijn in woorden te vatten, terwijl meteen verwezen wordt naar de onmogelijkheid daarvan.
De Tao te King is één van de meest esoterische en transpersoonlijke teksten van de wereldliteratuur. Elk hoofdstuk van de Tao te King is meditatief en kan met het analytische verstand niet begrepen worden. Men moet synthetisch ‘denken’ en alle concepten loslaten om tot de kern van het betoog van Lao Tse te kunnen doordringen (voor ons Westerlingen een moeilijke opgave). De Tao te King wijst ons een weg die juist weg voert van ons denken en verwijst naar de mogelijkheid van het heldere, lege bewustzijn.
Het in balans verkeren met hemel en aarde, zonder te verstoren, zonder in te grijpen, zonder te manipuleren, is het streven van de mens die Taoïstisch geïnspireerd in het leven staat.
Hoewel dus eigenlijk de term transpersoonlijke acupunctuur een tautologie is, daar acupunctuur in wezen transpersoonlijk is, hanteren we bij IOCOB de term toch omdat andere termen zoals esoterische acupunctuur of chakra acupunctuur te beperkt zijn. Deze termen zijn bovendien al eens eerder gebruikt voor specifieke interventies. Bij de transpersoonlijke acupunctuur ligt het accent dus niet op genezen, maar op helen. Heel-worden duidt op een harmonische integratie van denken, willen en voelen, opdat wij ons in dit leven optimaal kunnen ontwikkelen
De transpersoonlijke acupunctuur: een verkenning
De doelstelling van de transpersoonlijke acupunctuur is ondersteuning om een helder bewustzijn te verkrijgen. Expliciet gaat het om ondersteuning, daar helder bewustzijn niet spontaan tot stand komt bij het ondergaan van transpersoonlijke acupunctuurpatronen, gecombineerd met andere technieken. De persoon dient zelf serieus te werken aan zijn bewustzijn door middel van meditaties, ademhalingsoefeningen, visualisaties, yoga oefeningen en dergelijke. En psychologische roadblocks dienen allereerst opgelost te worden, door bijvoorbeeld lichaamswerk. Elke vorm van het mechanisch uitvoeren van deze oefeningen zal niet tot het gewenste resultaat leiden. Ook de therapeut die transpersoonlijke technieken toevoegt aan zijn acupunctuur interventies, zal dit anders doen dan de normale wijze van acupunctuur toedienen. Het komt er voor de therapeut op neer dat hij vanuit het zelf-her-inneren de eigen Qi activeert, als in een Qigong meditatie, en deze geactiveerde Qi gebruikt om de patiënt weer in balans en in een meditatie bewustzijn te brengen.In die zin is elke transpersoonlijke acupunctuur interventie voor zowel de therapeut als de patiënt een gezamenlijke meditatie, waarbij het bewustzijn van de therapeut helder is (in het hier-en-nu). Dit maakt de interventie zelf en het effect van de interventie zo buitengewoon. Als de patiënt en therapeut samen met dezelfde intentie gericht zijn op het helen, kan de interventie een extra dimensie voor beiden krijgen.
Kenmerkend voor transpersoonlijke patronen is dat de naaldpatronen symmetrisch zijn en veelal rond chakra’s opgebouwd worden. Bovendien zijn de patronen ook geometrisch van aard en sluiten aan bij de heilige symbolen die de mensheid in haar bestaan heeft ontwikkeld, zoals de driehoek, het pentagram, de levensboom uit de Kabbalah en patronen die lijken op puntsymmetrische symbolen zoals Yantras of Mandalas. De punten die voor de patronen geselecteerd worden, hebben vaak een veelvoud van werkingen. Het zijn bijvoorbeeld openingspunten van extra meridianen, of punten die zowel lichamelijke als spirituele werking hebben (hemelvenster punten, Ghost punten, buitenblaasmeridiaan punten).
Transpersoonlijke patronen kunnen geprikt worden en geheel vanuit het lege bewustzijn ervaren worden. Vanzelfsprekend gaat een leegmakingsoefening vooraf aan het toedienen van de naalden; deze oefening wordt door de therapeut aangegeven en zowel de therapeut als de patiënt ervaren hierdoor beter het eigen lijf in het hier-en-nu. De leegteoefening is gebaseerd op de klassieke Vipasanna meditatie. Eerst wordt de aandacht naar de ademhaling geleid, dan wordt naar de gedachten ‘gekeken’, zonder te interveniëren en tenslotte bevindt het bewustzijn zich steeds meer als het ware tussen de gedachten, in de leegte.
Naast deze opbouw vanuit de leegte, kunnen ook bepaalde visualisatietechnieken tijdens de acupunctuurpatronen aangeboden worden. Deze technieken lijken op wat er door Assagioli in de psychosynthese aan visualisatieoefeningen ontwikkeld is en op bepaalde qigong oefeningen. De acupunctuurpunten dienen dan als ankers voor die visualisatieoefeningen en geven als zodanig de symmetrische patronen een extra steun. En niet in de laatste plaats helpen deze patronen bij de zogenaamde ‘alignment’ van de meridiaanenergie; de balans links/rechts, boven/onder en achter/voor kan zo hersteld worden.
Een patroon, dat vele acupuncturisten meteen zullen herkennen als sterk werkzaam bij het opheffen van Qi-stagnatie (energieblokkering) en voor het tot stand brengen van een Yin en Yang balans, is bijvoorbeeld beiderzijds Lever 3 en Dikke Darm 4 samen met Du Mai 20. Dit pentagram patroon doet de Qi stromen en brengt onder en boven in balans. Dit is geen patroon uit de esoterische acupunctuur volgens Sankey. Het is een patroon dat goed werkt bij patiënten die nog geen ervaring hebben met visualisaties en meditatie. De punten Lever 3 en Dikke Darm 4 hebben als ‘vier poorten’ zo’n sterke werking op de Qi-stroom, dat elke patiënt de stroming opmerkt, zelfs als er weinig training op het gebied van ‘naar binnen voelen’ bestaat. Door het toevoegen van Du Mai 20 wordt bovendien de Yang energie in balans gebracht; bij de hedendaagse mens is de Yang energie meestal niet meer harmonisch verdeeld en bevindt zich te veel in het bovenste deel van het lichaam (warm hoofd, snel geïrriteerd, overactief, hyperalert) De meer gevoelige patiënt zal direct het pentagram karakter van deze puntcombinatie herkennen en zal snel energielijnen tussen de punten ervaren.
Het prikken van een esoterisch patroon kan alleen bij personen die goed in balans zijn en geen relevante psychische stoornissen hebben. De esoterische acupunctuur kan namelijk aanleiding zijn tot het ontwikkelen van waandenkbeelden bij niet geïntegreerde mensen. Het werkt direct met de verbinding van het lichaam en de Qi met transpersoonlijke inspiratiebronnen en transpersoonlijke energieën.
Samenvattend is de transpersoonlijke acupunctuur een combinatie van klassieke acupunctuur met transpersoonlijke technieken. Deze vorm van acupunctuur kan ingezet worden bij geïntegreerde mensen met een authentieke wens, om psychospiritueel in balans te komen en te groeien. De interventie is bedoeld om samen met ander transpersoonlijk werk, zoals meditaties en visualisaties de patiënten te helpen in contact te komen met de eigen missie hier op aarde. En niet in de laatste plaats, om het dagelijkse bewustzijn van dualistisch karakter naar een helder bewustzijn te laten evolueren. Groepssessies vormen daarbij een nieuwe weg op het pad van de transpersoonlijke acupunctuur.
Literatuur
Chia, M. Awaken healing light of Tao. NY, Huntongton, 1993.
Jan M. Keppel Hesselink. Transpersoonlijke acupunctuur: een verkennig. Een 2-artikelen serie over meditatieve acupunctuur. Tijdschrift voor Integrale Geneeskunde 2002, jaargang 18-2 en 18-3
Jan M. Keppel Hesselink. Transpersoonlijke acupunctuur. Panta, Transpersoonlijk tijdschrift. 2001;29:19-22
David J. Kopsky en Jan M. Keppel Hesselink. Meditatieve Transpersoonlijke acupunctuur. Huang Ti 2003;25:24-27
Jan M. Keppel Hesselink, David J. Kopsky. Transpersoonlijke acupunctuur: een nieuwe synthese. Nederlands Tijdschrift voor Acupunctuur :2003; 26:19-20
Cohen KS. Handboek Qigong.Utrecht, Servire, 2000.
Hurtak J.J. The keys of Enoch. Los Gatos, Academy of future science, 1977.
Melchizedek D. De geometrie van de schepping; een herinnering aan ons verre verleden. Baarn, MetaVision, 2000.
Ross J. Acupunctur point combinations. Edinburg, Churchill, 1998; Dorsal and ventral aspects of the energy cycle. Chapter 2: The energy body.
Sankey N. Esoteric acupuncture, gateway to expanded healing, volume 1. Inglewood, Mountain Castle, 1999.
Scotton B, Chinen AB, Battista JR. Textbook of transpersonal psychiatry and psychology. New York, Basic Books, 1996.
Stux G. Chakra acupuncture. Medical Acupuncture, 1994;6: volume 1.