Acupunctuur bij fibromyalgie

In een van de meest vooraanstaande klinieken in de USA, de Mayo Clinic, is een onderzoek gedaan naar de effectiviteit van acupunctuur bij fibromyalgie. De leidinggevende anesthesioloog van deze studie, David Martin, merkte over de resulaten op: "The results of the study convince me there is something more than the placebo effect to acupuncture." De resultaten van de studie werden in December 2006 gepubliceerd.

Van mei 2002 tot augustus 2003 werd deze studie uitgevoerd naar de effecten van acupunctuur bij fibromyalgie patienten. In deze placebo-gecontroleerde, prospectieve studie werden vijftig patienten ingesloten, die allen voldeden aan de meest stringente definitie voor fibromyalgie: vijfentwintig in de acupunctuurgroep, en vijfentwintig in de controle groep.

Er werd gekozen voor een behandeling via algemene punten: Maag 36, Dikke darm 4, Lever 2, Milt 6, Pericard 6, Hart 7. Ook werden er punten op de rug ingezet. In totaal werden er zes behandelingen gegeven met electroacupunctuur  in een periode van drie weken. Er werd een soort van placebo acupunctuur gegeven: de huid werd met een chirurgisch instrument ingedrukt en daarna werd een pleister met daarop een naald aangemeten, een wat bizarre vorm van placebo-acupunctuur. In beide groepen werd elektrostimulatie op de naald gegeven.

Na een maand behandelen waren er significante verschillen ten voordele van de acupunctuur. Deze effecten konden echter niet meer gevonden worden na 7 maanden, hetgeen bij een korte behandeling van een cyclus met zes bij een chronische aandoening als fibromyalgie te verwachten is. Patienten behoeven meer als alleen een korte behandelingscyclus. Wel kan men zo de eerste stap zetten. Adviezen en verdere behandeling is bijna altijd noodzakelijk. Bovendien is bij een dergelijke studie met slechts 50 patienten het echte effect moeilijk te onderscheiden van het placebo-effect. Uit de praktijk is verder bekend dat het vooral van belang is om zogenaamde trigger punten bij de behandeling mee te nemen, dat werd in deze studie ook niet gedaan. Triggerpunten zijn punten in de spieren die bij druk extreem pijnlijk zijn.

De behandelende anesthesioloog van de Mayo Clinic merkte over de acupunctuur op: "It affirms a lot of clinical impressions that this complementary medical technique is helpful for patients."

Al met al is het uitzonderlijk dat er positieve effecten gevonden werden in deze relatief kleine studie met slechts zes behandelingen.

Er zijn meer onderzoeken gedaan naar de effecten van acupunctuur bij fibromyalgie.  In het totaal waren dat nog vijf andere, kleine studies, met slechts enkele tientallen  patienten, en was de behandelduur ook relatief kort. In het totaal zijn er dus zes gecontroleerde, gerandimizeerde studies in de literatuur te vinden. 

Het is dan ook niet verwonderlijk dat een recente beschouwing van de bekende Ernst tot de conclusie kwam dat:  The notion that acupuncture is an effective symptomatic treatment for fibromyaligia is not supported by the results from rigorous clinical trials. On the basis of this evidence, acupuncture cannot be recommended for fibromyalgia.

Wat bij bet bestuderen van de andere studies opvalt, is dat er drie studies positief zijn, en dat in elk van die studies electroacupunctuur gebruikt is.

Grote studies naar de effecten van acupunctuur bij fibromyalgie zijn nog niet gedaan, die zijn duur en complex. Bovendien is het vrij zinloos om steeds weer de placebo-gecontroleerde designs te volgen. Beter zou het opzetten van een studie zijn met een realistisch onderzoeksdesign, bijvoorbeeld randomisatie tussen acupunctuur op bepaalde punten en trigger punten versus normale behandeling zoals de huisarts dat doet met simpele pijnstillers. Dat soort studies geeft ons meer inzicht in de zinvolheid van acupunctuur voor de patient en de maatschappij.

De behandeling via acupunctuur bij fibromyalgie die voor de patient het zinvolst is, is vermoedelijk een behandeling gedurende een langere tijd, waarbij ook electroacupunctuur ingezet wordt, en waarbij acupunctuur een onderdeel is van een geheel van therapeutische maatregelen en leefregels, zoals bijvoorbeeld frequente lichte sport. 

Bronnen

Mayo Clinic press release

Martin DP, Sletten CD, Williams BA, Berger IH. Improvement in fibromyalgia symptoms with acupuncture: results of a randomized controlled trial. Mayo Clin Proc. 2006 Jun;81(6):749-57.

Sprott H Pain treatment of fibromyalgia by acupuncture.Rheumatol Int 1998 ;18():35-36

Effectiveness of acupuncture in the treatment of fibromyalgia.Altern Ther Health Med. 2006 Mar-Apr;12(2):34-41.

Berman BM Is acupuncture effective in the treatment of fibromyalgia? J Fam Pract 1999;48:213-18.

Linde K. s acupuncture effective in the treatment of fibromyalgia?. FACT-Issue: "Focus Altern Complement Ther 2000;5(1):14-15."

Matthew E, Ernst E Acupuncture for fibromyalgia–a systematic review of randomized clinical trials. Rheumatology (Oxford). 2006 Dec 19; [Epub ahead of print]

Gerelateerde artikelen