Meditatie Inleiding

Wat kan meditatie nu bieden aan de patiënt? Behoorlijk veel. De essentie is te verwoorden met onthechting. Onthechting van de gevangenis van negatieve gevoelens, angsten en stress die door een ziekte bij de patiënt wordt veroorzaakt.

Als we ontdekken dat we een ziekte hebben met een ongunstig beloop, zoals MS of kanker, wordt ons hele bestaan bedreigd. Al onze zekerheden vallen weg, er is geen steun te vinden in alle verworvenheden die we in dit leven hebben opgebouwd. We staan er uiteindelijk alleen voor. Maar we hebben niet geleerd hoe je met zo een stress om moet gaan. Verwerking van de problemen roept iedereen. Ja, dat kan tot op zekere hoogte, vooral als er professionele hulp gegeven wordt bij de verwerkingsproblemen. Maar hoe goed je ook slecht nieuws kan verwerken, elke keer weer komen de negatieve gedachten en gevoelens terug.

Als je bijvoorbeeld hoort dat je kanker hebt, doemt de eindigheid van je leven voor je op. Er komt een periode van angst, verdringing, bezig met andere dingen die je afleiden, boosheid, verdriet. Die emoties zal je allemaal moeten doorleven en een plaats geven. Eroverheen springen is niet mogelijk. Maar nadat deze emoties een plaats gekregen hebben, wat dan? Gevoelens van zinloosheid dringen zich op, depressie. Deze kleuren je dag, of liever maken je dag grijs. Hoe nu verder?

Meditatie leert loslaten

Via meditatie is er een weg uit deze gevangenis van negatieve emoties. Via meditatie kan je leren los te laten, te onthechten. En te genieten van elk moment dat het leven biedt. Als je geconfronteerd bent met je eigen sterfelijkheid kan je het eindeloze spel van het ego loslaten. Je hoeft niet zo nodig meer indruk op anderen te maken, je mag laten zien wie je bent. Alles komt immers nu ineens in een nieuw daglicht. Als je de sprong aandurft om los te laten, totaal te ontspannen in wat er is, krijgt de onthechting een kans. En kan je ineens nieuwe ruimte ervaren in jezelf.

Watcher on the Hill

Deze onthechting werd door de verlichte meester Gurdjeff de-identificatie genoemd. Normaal identificeren we ons met alles wat er gebeurt, met ons banksaldo, met wat mensen van ons vinden, met de emoties van het moment, etc. In identificatie is geen horizon, je zit totaal in je eigen geschapen gevangenis. Door in contact te komen met het meditatieve bewustzijn kan je leren los te laten. Leren te de-indentificeren. Je bent je eigen biografie niet, je bent je eigen ziekte niet, je kan dat alles waarnemen als van een afstand. Osho noemde dit ook wel de positie van de ‘watcher on the hill’.

De boeken van Osho, en van Krishnamurti, of van Ramana Maharshi kunnen inspirerend zijn, om te leren in contact te komen met het bewustzijn van de ‘watcher on the hill’. En zo ontstaat de-identificatie. Loslaten van gehechtheden. Leren ontspannen in wat er is. Er is eigenlijk alleen maar een oneindig moment NU. Osho ontwikkelde ook veel boeiende meditaties die steeds vaker ingezet worden bij o.a. stress reductie.

Rust vinden in het NU en accepteren van alles wat er is, hoe pijnlijk ook, geeft ruimte. En in die ruimte is een nieuw bewustzijn mogelijk. Verschillende vormen van complementaire behandelingen, zoals acupunctuur, kunnen helpen om de eerste stap naar ontspanning in het hier en nu te zetten.

Wij wensen alle mensen die een levensbedreigende of invaliderende ziekte doormaken, wijsheid en inspiratie, om deze meditatieve weg te ontdekken en te gaan.

Ook kan meditatie een positieve bijdrage zijn voor gezonde mensen binnen bedrijven en instellingen. IOCOB organiseert voor groepen managers en professionals, en voor bedrijven, cursussen rond meditatie.

Onderzoek naar meditatie

Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van meditatie. Uit een recente studie bleek bijvoorbeeld dat meditatie de langzame hersengolven sterk bevordert. [1] Uit een meta-analyse is gebleken dat meditatie stress reductie bewerkstelligt en dit patienten met pijn, kanker, hartproblemen, depressie en angsten kan helpen om te gaan met hun ziekte. [2]

In principe werkt meditatie positief op de hersenfuncties, de hart- en longfuncties en het immuunsysteem. Hier noemen we slechts enkele studies.

In een studie van drie maanden bij managers van een Amerikaans bedrijf bleek dat regelmatige meditatie leidde tot verminderde angst, minder fysiologische stress en meer ontspanning binnen de baan in vergelijking met managers die niet mediteerden (Anxiety, Stress and Coping International Journal 6: 245-262, 1993.)

Diverse vormen van meditatie, zoals Zenmeditatie blijken een duidelijk effect te hebben op het ritme van de ademhaling en de hartslag. Deze ritmes gaan tijdens een meditatie synchroon lopen, blijkt uit recent onderzoek. Zowel de ademhalingsfrequentie als de hartfrequentie nemen tijdens meditatie af, evenals de grillige wisselingen in de hartfrequentie. Dit heet synchronisatie of toegenomen coherentie. [3]

Meditatie heeft ook een duidelijk effect op de hersenactiviteit: de zogenaamde gamma activiteit neemt sterk toe in belangrijke delen van de hersenen.[4] Maar ook andere effecten worden gevonden. In een studie naar effecten van meditatie op de hersengolven, bleek dat de zogenaamde thetagolven, die corresponderen met het gevoel van leegte en een zijn met alles, veel aanwezig waren. [5]

Stress heeft een negatieve invloed op het immuunsysteem. Uit een studie bleek dat minder antilichamen aangemaakt werden bij stress. [6] In een andere studie naar meditatie kwam naar voren dat na een 8 weekse programma van meditatie, de meditators meer antilichamen aanmaakten bij het krijgen van een griepprik, dan de mensen op de wachtlijst. [7]

Sites

• ABC-van-Meditatie.nl
• Osho meditation resort
• transcedente meditatie
• meditatie startkabel
• Paravisie

Literatuur

[1] Khare KC, Nigam SK. A study of electroencephalogram in meditators. Indian J Physiol Pharmacol. 2000 Apr;44(2):173-8.

[2] Grossman P, Niemann L, Schmidt S, Walach H. Mindfulness-based stress reduction and health benefits. A meta-analysis. J. Psychosom. Res. 2004 Jul;57(1):35-43.

[3] Cysarz D, Bussing A. Cardiorespiratory synchronization during Zen meditation. Eur. J. Appl. Physiol. 2005 Sep;95(1):88-95. Epub 2005 J
un 7.

[4] Lutz A, Greischar LL, Rawlings NB, Ricard M, Davidson RJ. Long-term meditators self-induce high-amplitude gamma synchrony during mental practice. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 2004 Nov 16;101(46):16369-73. Epub 2004 Nov 8.

[5] Pan W, Zhang L, Xia Y.The difference in EEG theta waves between concentrative and non-concentrative qigong states–a power spectrum and topographic mapping study. J. Tradi.t Chin. Med. 1994 Sep;14(3):212-8.

[6] Kiecolt-Glaser JK, Glaser R, Gravenstein S, Malarkey WB, Sheridan J. Chronic stress alters the immune response to influenza virus vaccine in older adults. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 1996 Apr 2;93(7):3043-7.

[7] Davidson RJ, Kabat-Zinn J, Schumacher J, Rosenkranz M, Muller D, Santorelli SF, Urbanowski F, Harrington A, Bonus K, Sheridan JF. Alterations in brain and immune function produced by mindfulness meditation. Psychosom. Med. 2003 Jul-Aug;65(4):564-70.

Overige interessante literatuur:

1. Jürg Wunderli – Meditatie, hulp in het dagelijks leven – De Driehoek – ISBN: 90-6030-183-8
2. Hetty Draaijer – Vind jezelf door meditatie – Mirananda – ISBN: 90.6271.578.8
3. Shunryu Suzuki – Zen begin, eindeloos met zen beginnen – Ankh-Hermes – ISBN: 90-202-4553-8
4. Barnes VA, Treiber FA, Turner JR, et al. Acute effects of transcendental meditation on hemodynamic functioning in middle-aged adults. Psychosom Med 1999;61(4):525-531.
5. Blamey P, Hardiker J. US prisons use meditation technique with success. Nursing Standard 2001;15(46):31.
6. Carlson LE, Ursuliak Z, Goodey E, et al. The effects of a mindfulness meditation-based stress reduction program on mood and symptoms of stress in cancer outpatients: 6-month follow-up. Support Care Cancer 2001;9(2):112-123.
7. Davidson RJ, Kabat-Zinn J, Schumacher J, et al. Alterations in brain and immune function produced by mindfulness meditation. Psychosom Med 2003;65(4):564-570.
8. Fields JZ, Walton KG, Schneider RH, et al. Effect of a multimodality natural medicine program on carotid atherosclerosis in older subjects: a pilot trial of Maharishi Vedic Medicine. Am J Cardiol 2002;Apr 15, 89(8):952-958.
9. Gaffney L, Smith CA. Use of complementary therapies in pregnancy: the perceptions of obstetricians and midwives in South Australia. Aust N Z J Obstet Gynaecol 2003;44(1):24-29.
10. Keefer L, Blanchard EB. A one-year follow-up of relaxation response meditation as a treatment for irritable bowel syndrome. Behav Res Ther 2002;40(5):541-546.
11. King MS, Carr T, D’Cruz C. Transcendental meditation, hypertension and heart disease. Aust Fam Physician 2002;31(2):164-168.
12. Larkin M. Meditation may reduce heart attack and stroke risk. Lancet 2000;355(9206):812.
13. Manocha R, Marks GB, Kenchington P, et al. Sahaja yoga in the management of moderate to severe asthma: a randomized controlled trial. Thorax 2002;Feb, 57(2):110-115. Comment in: Thorax 2003;Sep, 58(9):825-826.
14. Mason O, Hargreaves I. A qualitative study of mindfulness-based cognitive therapy for depression. Br J Med Psychol 2001;74(Pt 2):197-212.
15. Mills N, Allen J. Mindfulness of movement as a coping strategy in multiple sclerosis: a pilot study. Gen Hosp Psychiatry 2000;22(6):425-431.
16. Schneider RH, Alexander CN, Staggers F, et al. Long-term effects of stress reduction on mortality in persons > or = 55 years of age with systemic hypertension. Am J Cardiol 2005;95(9):1060-1064.
17. Schneider RH, Alexander CN, Rainforth M, et al. Randomized controlled trials of effects of the transcendental meditation program on cancer, cardiovascular, and all-cause mortality: a meta-analysis. Ann Behav Med 1999;21(Suppl):S012.
18. Speca M, Carlson LE, Goodey E, et al. A randomized, wait-list controlled clinical trial: the effect of a mindfulness meditation-based stress reduction program on mood and symptoms of stress in cancer outpatients. Psychosom Med 2000;62(5):613-622.
19. Tacon AM, McComb J, Caldera Y, Randolph P. Mindfulness meditation, anxiety reduction, and heart disease: a pilot study. Fam Community Health 2003;Jan-Mar, 26(1):25-33.
20. Targ EF, Levine EG. The efficacy of a mind-body-spirit group for women with breast cancer: a randomized controlled trial. Gen Hosp Psychiatry 2002;Jul-Aug, 24(4):238-248.
21. Wenk-Sormaz H. Meditation can reduce habitual responding. Altern Ther Health Med 2005;11(2):42-58.
22. Williams KA, Kolar MM, Reger BE, et al. Evaluation of a wellness-based mindfulness stress reduction intervention: a controlled trial. Am J Health Promot 2001;15(6):422-432.
23. Winzelberg AJ, Luskin FM. The effect of a meditation training in stress levels in secondary school teachers. Stress Medicine 1999;15(2):69-77.
24. Yorston GA. Mania precipitated by meditation: a case report and literature review. Mental Health Relig Culture 2001;4(2):209-213.

Gerelateerde artikelen