Mindfulness

Vanuit het boeddhisme is mindfulness ontwikkeld, een term die we misschien het beste kunnen vertalen met aandachtgerichtheid. Het gaat hierbij over het waardevrij waarnemen van de eigen situatie, met name de eigen gedachtenstroom, de lichamelijke gewaarwordingen en de emoties, zonder dat er een oordeel uitgesproken wordt, er controle gewild wordt of dat iets moet veranderen. Het is zoals het is op dit moment, zonder dat het anders moet. Dat waarnemen en daarin ontspannen, dat is mindfulness.

Twee korte uitnodigingen van IOCOB tot mindfulness

IOCOB maakt een hele serie korte filmpjes, om de bezoeker van onze website uit te nodigen om zelf in hier hier en nu daarin ervaring op te doen. Het gaat in eerste instantie om ontspannen en aandacht in het lichaam brengen. Hier twee voorbeelden. Op Youtube onder IOCOB een hele serie mindfulness oefeningen, zodat ieder daar wat verder kan zoeken.

 

en

 

De termen

De term mindfulness is eigenlijk niet geheel dekkend met wat er gebeurt, want de mind wordt in dit proces juist leeg, dat wil zeggen, door ongehecht de eigen processen van denken waarnemen en voelen waar te nemen en er niet in mee te gaan wordt de geest rustig. Door het waarnemen van de eigen processen ontstaat ruimte en leegte, want het normale proces van de identificatie met gedachten en gevoelens wordt hier doorbroken. Normaal identificeren we ons compleet met wat we denken en de ene gedachte triggert de volgende gedachten totdat een onafgebroken gedachtenstroom ons gehele denken in bezit neemt. Door mindfulness wordt dit identificatie proces met de eigen gedachten steeds minder en kan de geest langzaam tot rust komen in de eigen leegte. Deze staat wordt wel omschreven met de termen Shunyata (Indiaas) of Rigpa (Tibetaans). Het rusten in de eigen lege geest. 

De Lege Geest

Deze staat van bewustzijn is de voorwaarde van Mosha, de vreugde van de lege geest. Hier zien we hoe dit begrip in wezen de kern uitmaakt van meditatie (Indiaas: Dhyan). Het woord Dhyan omschrijft de kern van mindfulness eigenlijk beter en geeft de essentie ervan duidelijer aan dan de term meditatie. Meditatie is een begrip dat in het westen vaak gezien wordt als een soort concentratie, bijvoorbeeld op een punt of op de ademhaling. Meditatie is echter het rusten in een lege geest. Dhyan hangt samen met Chan (Chinees) en staat in het Japans voor Zen. Zo zien we via deze termen hoe de essentie van mindfulness samenhangt met een andere staat van bewustzijn. Het bewustzijn van een lege geest.

Mindfulness heeft voor ons twee kanten. De kant die wijst naar het pad van de lege geest en de kant is waardevol voor patienten. Die aspecten kunnen we als therapeuten inzetten bij de begeleiding van patienten. Nu iets over dit laatste.

Mindfulness en therapie

Mindfulness kan binnen de hedendaagse geneeskunde een belangrijke aanvulling zijn op veel verschillende therapien en kan patienten met chronische aandoeningen en bijvoorbeeld depressies en angsten enorm helpen bij verwerkingsprocessen en bij acceptatie van de handicaps. Het is een dimensie van ons bewustzijn die we als Westerse mens niet kennen, en die een enorme verrijking kan gaan betekenen voor de patient, maar zeker ook voor de therapeut. Want mindfulness is niet iets dat overdraagbaar is binnen een therapeutische relatie, als de therapeut dit niet ook kent vanuit de eigen ervaring. De essentie van het rusten in de lege geest bij mindfulness is de ontspanning in de ‘watcher’, in het pure bewustzijn dat onszelf waarneemt in ho we zitten, hoe we bewegen etc. Door steeds te ontspannen in wat er is, en dat waar te nemen ontstaat een de identificatie met problemen en emoties en ons gehele ego. Dan ontstaat er ruimte voor nieuwe verbindingen en ook bijvoorbeeld voor creativiteit.

Moderne organisaties herkennen steeds meer dat deze techniek ook kan helpen bij stresspreventie en het verhogen van de kwaliteit van leven van de medewerkers. Tevens helpt het om inzicht te krijgen bij conflicten op de werkvloer.

Binnen de stichting IOCOB bestaan mindfulness trainingen voor patientenorganisaties en voor het bedrijfsleven.  Bij de workshops worden ook elementen uit de Chinese bewegingsmeditatie, de qigong ingezet. Deze combinatie maakt het nogelijk om aspecten die bijvoorbeeld voor het bedrijfsleven van belang zijn, zoals moed, verbinding en inzicht vanuit de Chinese qigong en de mindfulness te leren ervaren (zie ook op deze site qigong en management).

Mindfulness hands-on

Op de volgende link kun je een complete geleide inzichtsmeditatie/lichaamverkenning downloaden.  Leuk voor meditatie/mindfullness beginners! Van uit de uninversiteit Leiden.

Gerelateerde artikelen