Chinese traditionele geneeskunde

De Chinese traditionele geneeskunde bestaat uit veel verschillende elementen. De therapeuten kunnen putten uit het voorschrijven van kruiden, dieet en het toepassen van verschillende vormen van massage, zoals Tuina, het zetten van koppen (cupping, een soort omgekeerde glazen op de huid) en het stimuleren van de huid door de zogenaamde Guasha. 

Het meest bekende onderdeel uit de traditionele Chinese geneeskunde is natuurlijk de acupunctuur. Voor diegene die willen zien waar acupunctuurpunten liggen, op de volgende site is een erg leuk interactief model opgenomen, waarbij met enkele muisklikken alle acupunctuurpunten en de localisatie op het lichaam duidelijk worden, alsmede de belangrijkste indicaties voor die punten.

Acupunctuur maakt gebruik van beinvloeding van acupunctuurpunten met naalden, of met moxa. Ook vormen van massage van acupunctuurpunten bestaan, de tuina (Chinees) en de shiatzu (Japans).

Acupunctuur is binnen de IOCOB website en afzonderlijke sectie.

De Moxa behandeling

Acupunctuurpunten kunnen ook met warmte gestimuleerd worden, met moxa. Deze behandeling wordt moxibustie genoemd.

Moxa is een techniek die gebaseerd is op het toedienen van droge hete warmte op specifieke acupunctuurpunten. Het materiaal bestaat uit het gedroogde kruid Bijvoet (Artemisia vulgaris), dat verbrandt wordt en te verkrijgen is in de vorm van geperste staven, koontjes, of pluksel voor op de naalden. In een van de oude Chinese teksten (de Miraculous Pivot) wordt gesteld dat ziekten, die moeilijk te behandelen zijn met acupunctuur, wel goed kunnen reageren op een behandeling met moxa.

Omdat moxa een warmtebehandeling is, wordt in het algemeen eerste op het zogenaamde Yang gedeelte van het lichaam toegepast, bijvoorbeeld eerst op de rug en daarna pas op de Yin zijde, de buik. Of eerst aan de bovenkant van het lichaam (Yang) en dan pas aan de benen (Yin). De hete warmte die ontstaat bij het verbranden wordt door de patiënten aangenaam gevonden, mits men niet te lang en te dicht op de huid de warmte toedient. In China deinst men er echter niet voor terug om met deze methode blaren en huidverbrandingen, die tot littekenvorming leiden, te veroorzaken.

Deze methode wordt in China ook veel door leken gebruikt. Het zijn dan vooral de sigaren van moxa die gebruikt worden bij het behandelen van de zogenaamde vochtige en koude aandoeningen. Moxa op de acupunctuurnaalden wordt vaak ingezet op de buik en op de onderrug. Er wordt dan een bolletje van moxa gerold, wat aan de bovenkant van de acupunctuurnaald bevestigd kan worden. Soms legt men aan de basis van de acupunctuurpunt een stukje zilverpapier op de huid om te voorkomen dat moxa bij het afvallen van de naald de huid verbrandt. Ook wordt er soms wat moxa gelegd op een sneetje gember of een sneetje knoflook dat vervolgens op de huid gelegd wordt. Volgend op het gebruik van moxa kan de huid rood worden. Deze roodheid verdwijnt meestal snel en ook het ontstaan van kleine blaren is in principe geen probleem mits men de patiënten van te voren daarover inlicht.

De indicatie voor moxa is in het algemeen om de meridianen te verwarmen en om koude uit het lichaam te verdrijven. De patiënten die veel baat bij moxabehandeling hebben en die wij in de praktijk vaak zien, zijn patiënten met chronische spierpijnen en pijnlijke zwellingen van de spieren: de moxastaaf kan dan boven de pijnlijke plek gehouden worden en geeft vaak directe verlichting van de pijn.

Koppen, Cupping.

Ook het middeleeuwse koppen zetten vinden we in de TCM terug. Hier een vorbeeld van hoe dat eruit ziet:

Chinese kruiden

Het kan zinvol zijn om naast de acupunctuur ook Chinese kruiden te gebruiken. Chinese kruiden worden al duizenden jaren toegepast en zijn voor het eerst beschreven door Shen Nong in de eerste eeuw voor Christus in de eerste Chinese materia medica.

De traditionele Chinese kruidengeneeskunde gebruikt substanties van plantaardige, minerale en dierlijke oorsprong. Chinese kruidenmedicijnen komen voor in ruwe vorm, poedervorm, pillen en decocties. Wij zullen echter nooit preparaten voorschrijven op basis van minerale of dierlijke oorsprong, maar alleen zuiver plantaardige preparaten in pilvorm.

De ruwe kruiden zijn vaak moeilijk te bereiden en de kwaliteit ervan is niet goed gestandaardiseerd. Volgens een recent onderzoek van de World Health Organization (WHO), neemt het gebruik van Chinese kruiden de laatste jaren sterk toe. Deze kruiden worden momenteel in ruim130 landen verkocht, ook in veel ontwikkelingslanden. De totale export van deze kruiden was ongeveer 500 miljoen US $ in 1998. In China neemt het deel Chinese kruiden 30-50 % in van de totale medische kosten. In Japan schijnt dat zelfs nog meer te zijn. Ook in het Westen is een toegenomen interesse in Chinese kruiden te constateren. De WHO heeft daarom zeven TCM centra in China mede opgericht om de studie naar deze kruiden te intensiveren.

In het internet wordt soms reklame gemaakt voor Chinese kruiden met de opmerking dat die kruiden natuurlijk zijn, en daarom veilig. Dat is (helaas) onjuist. Alle kruidenpreparaten kunnen bijwerkingen hebben, en er kunnen ongewenste interacties plaatsvinden met reguliere middelen, die de arts heeft voorgeschreven. Een kruidenmiddel kan bijvoorbeeld de antistolwerking van een bloedverdunner tegengaan. Of de kans op bijwerkingen van een antidepressivum vergroten.En sommige preparaten, vooral de kruiden, kunnen verontreinigd zijn bijvoorbeeld met lood. Daarom is het van belang om alleen middelen te nemen, waarbij er een duidelijke kwaliteitscontrole is. En het is ook belangrijk om altijd door te geven aan de huisarts of behandelend arts dat er Chinese kruiden genomen worden. Dit vooral in verband met eventuele ongewenste interacties.

Een goede database van Chinese kruiden is te vinden op de website van het Institute for Traditional medicine.

Beoordeling traditionele Chinese geneeskunde

IOCOB zal de traditionele Chinese geneeskunde niet met het stoplicht beoordelen, omdat er binnen de stroming zoveel verschillende interventies, kruiden en geneesmethoden bestaan dat de uitspraak over de gehele richting zinloos is.

De WHO steunt deze vorm van traditionele geneeskunde.

© IOCOB 2005

Literatuur

Gerelateerde artikelen