Het rammelende bewijs in de geneeskunde

Het zogenaamde 'Bewijs in de geneeskunde' rammelt aan alle kanten. Het wordt ook steeds vaker onder vuur genomen. Onze gehele westerse natuurwetenschappelijke geneeskunde is een verzameling feiten die berusten op drijfzand. Dat heeft IOCOB al in een een heel aantal artikelen aangetoond. Nu zegt ook een beroemde hoogleraar psychiatrie, Hans-Jürgen Möller, aan het einde van 2009 dat er geen consensus bestaat over de zogenaamde levels of evidence...: 

The principal problem is that there is no uniform, internationally accepted definition of evidence and the associated evidence levels, even though the expression “evidence level I, II, III or A, B, C”, etc. suggests that this is the case.

Leest u dat goed??? Er staat duidelijk: dat er geen overeenstemming bestaat in de geneeskunde over wat bewijs is...!!

De hoogleraar neemt als voorbeeld de psychiatrie en de wijze waarop psychiatrische pillen voorgeschreven worden, de zogenaamde psychofarmacologie. [1]

Hij zegt dat er gegronde reden is om te denken dat slechts de helft van wat we in de geneeskunde als ‘waar’ aannemen en omschrijven met allerlei richtlijnen  op solide feiten berust:

Some experts believe that only 50% of the statements and recommendations are really data-based, while the other 50% are based on, e.g., traditional clinical belief systems. 

Hij geeft voorts aan dat een van de meest bekende grondleggers van EBM, Even Sackett, al steeds benadrukte dat EBM niet opgevat moet worden als de eeuwige waarheid, en dat individuele beslissingen van een arts om een bepaalde behandeling in te stellen gebaseerd moet zijn op:  “integrating individual clinical expertise with the best available external clinical evidence from systematic research”. 

Feiten en richtlijnen volkomen onvoldoende! 

De hoogleraar stelt tevens dat het de laatste jaren steeds duidelijker wordt dat het zogenaamde bewijs binnen de geneeskunde niet voldoet aan wat de dokter nodig heeft om de patient te behandelen!  

It becomes increasingly apparent that ‘evidence’ and the related guideline publications are not sufficient to rule the whole complex of clinical decision-making.  

Hij geeft ook aan dat de bekende fase III studies in de psychiatrie, die de basis vormen van klinische beslissingen, slechts uitgevoerd zijn op slechts 10% van de totale patientengroep. Dat wil zeggen dat we de bevindingen uit 10% van de patienten generaliseren naar de overige 90%!

Generally, in psychiatry only about 10% of patients suitable for a study on a certain indication can be recruited, even in non-placebo-controlled, randomised-controlled, phase III studies.

Geen alleenrecht meer voor EBM! 

De hoogleraar sluit dan ook af met een duidelijk pleidooi om EBM minder alleenrecht te geven binnen de geneeskunde en de psychiatrie:

It is especially difficult to base decisions or develop complex therapeutic strategies on evidence data. And the more evidence is missing, the more it has to be replaced by clinical experience and experts’ opinion or consensus. This should be accepted as a genuine part of the EBM approach. Even Sackett, who is seen as one of the fathers of EBM, understood that EBM should not only relate to the results of sophisticated studies, but also integrate the medical experience of the doctor in charge of an individual patient. Finally, EBM should not exclude a values-oriented medicine. 

Zie ook:

Atkins D, Best D, Briss PA, Eccles M, Falck-Ytter Y, Flottorp S, Guyatt GH, Harbour RT, Haugh MC, Henry D et al (2004) Grading quality of evidence and strength of recommendations. BMJ 19:1490 

Sackett DL, Rosenberg WM, Gray JA, Haynes RB, Richardson WS (1996) Evidence based medicine: what it is and what it isn’t. BMJ 312:71–72 

Gerelateerde artikelen