Meer over supplementen
Supplementen zijn tegenwoordig niet meer weg te denken. Bij elke drogist en supermarkt zijn ze te vinden. Wat is zinvol, wat is zinloos, en wat weten we nog niet zeker? IOCOB bespreekt een selectie van supplementen en beoordeelt de effectiviteit en veiligheid met een stoplicht.De reguliere geneeskunde meent dat onze dagelijkse voeding voldoende vitaminen, mineralen, aminozuren en sporenelementen bevat om gezond te blijven. Er zijn slechts enkele uitzonderingen. Foliumzuur voor vrouwen die zwanger zijn om te voorkomen dat de baby een open ruggetje krijgt en baby’s die wat extra vitamine A en D nodig hebben.
De Wageningse Universiteit heeft een mooi overzicht gepubliceerd van alle vitamines en de eigenschappen ervan. Dit overzicht is natuurlijk academisch verantwoord en geeft alleen weer wat men binnen de harde wetenschap van vitamines vindt. Er zijn echter op dit gebied veel uiteenlopende visies en bijvoorbeeld binnen de orthomoleculaire richting denkt men vaak heel verschillend. Vooral het toepassen van vitamines in hoge doseringen wordt nog wel eens aanbevolen. Ook het gebruik van bepaalde sporen elementen zoals koper, zink en selenium wordt wel geadviseerd. De voor en tegenstanders buitelen hier vaak over elkaar, en wat echt wijsheid is in deze is niet makkelijk. Puur op basis van academisch bewijs is het niet duidelijk bewezen dat het innemen van vitamines en mineralen of sporenelementen zinvol is. Maar de voorstanders menen (terecht) dat als we moeten wachten op genoeg onderzoek naar de effecten van dit soort middelen we nog decennia geduld moeten hebben, terwijl het misschien zinvol is om NU dit soort supplementen te nemen om de weerstand te verhogen en het verouderingsproces tegen te gaan.
Vitamine B
Dat het een complexe zaak is om over vitamines te adviseren blijkt werderom uit de resultaten van een groot onderzoek naar de vermeende positieve effecten van het dagelijks slikken van vitamine B complex (foluimzuur, B6 en B12 op het voorkomen van een beroerte of een hartinfarct. De vitamines doen het gehalte van homocysteine in het bloed dalen, en een te hoog gehalte geeft een verhoogde kans op een hartaanval of beroerte. Echter, een recent onderzoek dat in de new England Journal of Medicine gepubliceerd werd, gaf aan dat een onderzoek naar de effecten van die vitamines in een groep van ruim 9000 patienten geen meetbare reductie gaven van de kans op een hartaanval of beroerte. Het verlagen van het homocysteine in het bloed blijkt dus niet de enige factor die van belang is, want er werd in de studie wel een verlaging van die stof gevonden.
Veilig?
Bij plantaardige middelen, die soms ecodrugs genoemd worden, moet men soms oppassen. Hierover schreven nestuursleden van IOCOB eerder in Medisch Contact (in 2004 en 2005). Diverse plantenpreparaten zijn niet altijd even veilig. Sommige kunnen giftig zijn voor bijvoorbeeld de lever, de nieren of het hart. Ook de zogenaamde smartdrugs die via het internet te krijgen zijn, hebben vaak meer negatieve dan bewezen positieve effecten. De smartdrugs worden op het net zonder recept aangeboden aan de gezonde, onwetende consument, terwijl in het gebruik ervan duidelijk gevaren schuilen voor de gezondheid. Deze middelen kunnen worden omschreven als geneesmiddelen waarvan verondersteld wordt dat ze bepaalde lichamelijke of cognitieve functies versterken, verbeteren of meer in het algemeen de ouderdom uitstellen.
Vitamine E bijvoorbeeld werd en wordt nog steeds aanbevolen als een boeiend anti-verouderingsmiddel en anti-oxydant. In diermodellen heeft vitamine E ook deze werking. Vitamine E is daardoor jaren aanbevolen voor de aanvullende behandeling van hart en vaatziekten en kanker, maar een recent (2005) groot onderzoek dat in het toonaangevende Amerikaanse tijdschrift, JAMA, gepubliceerd werd, kon dit niet bevestigen.
Er zijn enorm veel preparaten op de markt die de gezondheid zouden bevorderen: de ouderdom uitstellen en de vitaliteit herstellen. In de volgende tabel bespreken we voorbeelden van voedingssupplementen. Voor sommige preparaten bestaat veel evidentie (categorie A), voor andere bestaat nog twijfel (B) of er is geen evidentie (C).
| voedselsupplement | indicatie of claim | Bewijs |
| coenzym Q | anti-oxydant | A-B |
| glucosamine | kraakbeenopbouw | A-B |
| groenlipmossel | ontstekingsremming | C |
| haaienkraakbeen | kanker | C |
| omega-3-vetzuren | reductie hartinfarct risico | A-B |
| melatonine | slapeloosheid | A-B |
| Vitamine E | reductie kanker en hartaandoeningen | C |
| Foliumzuur (B11) | hoge bloeddruk, botbreuken bij ouderen | B |
| laetrile | kanker | C |
| alfaliponzuur | diabetes | A-B |
| MSM | artrose | C |
© IOCOB 2005
Sites
De Amerikaanse overheidsinstantie de FDA stelt een grote database beschikbaar met goede wetenschappelijke informatie over voedingssupplementen. Dit is het Office of dietery supplements.