Grootste objectieve website voor
 complementaire en alternatieve geneeskunde

IOCOB

Home > Ziekten > Chronische pijn > Alfa-liponzuur bij neuropatische pijn

Alfa-liponzuur bij neuropatische pijn

Alfa-liponzuur is een lichaamseigen stof die in kleine hoeveelheden wordt aangemaakt in de mitochondriën, de 'energiefabriekjes' in onze lichaamscellen. De stof kan helpen bij chronische neuropathische pijnen.

Alfa-liponzuur is in voedsel gebonden aan het aminozuur lysine. In orgaanvlees zoals de nieren, hart en lever komt deze stof veel voor. In mindere mate is alfa-liponzuur ook te vinden in erwten, spinazie, broccoli en tomaten. Andere benamingen voor deze stof zijn thio-octaanzuur en delta pentaanzuur.

Eigenschappen

alfa liponzuur: een lange vette staart met een zure COOH groep

 

Alfa-liponzuur is een co-enzym dat een belangrijke rol speelt in de
citroenzuurcyclus, een serie biochemische processen waarmee glucose
wordt omgezet in ATP (energie). Alfa-liponzuur en zijn afbraakproduct
dihydroliponzuur zijn anti-oxidanten: stoffen die vrije
zuurstofradicalen onschadelijk kunnen maken. Zuurstofradicalen zijn
reactieve moleculen die structuren van het lichaam aantasten, zoals
zenuwschedes en celmembranen.[1]

Bovendien hebben alfa-liponzuur en zijn afbraakproducten de eigenschap
dat ze andere anti-oxidanten, zoals vitamine C, vitamine E, Q10 en
glutathion, kunnen recyclen. Alfa-liponzuur is slecht oplosbaar in
water, maar het natriumzout van het zuur is beter oplosbaar in
water.[2] Dit natriumzout wordt fabrieksmatig gemaakt van
het zuur en dat zout bevindt zich uiteindelijk in het gebruikte
voedingssupplement.

Alfa-liponzuur zorgt ook voor een hogere opname van glucose in de
cellen. Alfa-liponzuur grijpt aan op hetzelfde mechanisme als insuline,
om glucosemoleculen de cel in te krijgen.[3] Ook verbetert
alfa-liponzuur de bloeddoorstroming in de kleine haarvaatjes, dus ook
de kleine vaatjes naar de zenuwen toe.[4] In een kleine studie
bij diabetespatienten bleek alfa-liponzuur een positief effect te
hebben op het cholesterol in het bloed.[5] Bij
orale inname van alfa-liponzuur komt 30% van de stof in het bloed
terecht. De rest wordt direct afgebroken in de lever, nadat het is
opgenomen in de dunne darm. Na opname in het lichaam zijn
alfa-liponzuur en de actieve afbraakproducten buiten de cellen en in de
mitochondriën te vinden. De stof en zijn afbraakproducten stapelen
zich niet op in het lichaam. Na 24 uur is slechts 12,5% van de dosis
terug te vinden in de urine.[6] Waarschijnlijk wordt de rest
of opgenomen in het lichaam, of uitgescheiden via de gal.

Rechts- en linksdraaiend

Ook bij alfa-liponzuur komen rechts- en
linksdraaiende moleculen voor. In de natuur, maar ook in de energiecentrales van
ons lijf werkt alleen de rechtsdraaiende versie. Er zijn vrij veel
dierstudies die dat ondersteunen.[7][8][9][10][11]

De linksdraaiende vorm komt echter wel in supplementen voor, vanwege de wijze van bereiden en zo ontstaat er het racemisch mengel: 50% rechtsdraaiend en 50% linksdraaiend alfa-liponzuur. Biochemisch en biologisch onderzoek heeft aangetoond dat de rechtsdraaiende variant de werkzame is.

Helaas is in klinische studies steeds alleen het racemisch mengsel onderzocht.
Het geven van alleen rechtsdraaiende alfa-liponzuur ligt het meest voor de hand, aangezien linksdraaiend niet werkt en het risico op mogelijke bijwerkingen, zoals
zuurbranden dan waarschijnlijk wordt verminderd.

Suikerziekte

In Duitsland is alfa-liponzuur geregistreerd als geneesmiddel en wordt
het vergoed door de ziektekostenverzekeraars. De werking is in meer dan
15 klinische studies gedocumenteerd. De stof wordt voor de behandeling
van zenuwschade bij suikerziekte en alcoholmisbruik al meer dan 30 jaar
voorgeschreven in Duitsland. Zelfs bij huidschade repareert alfa-liponzuur meetbaar de huid.[12]

Alfa-liponzuur wordt het meest ingezet bij diabetes mellitus type II.
Bij deze vorm van suikerziekte, die vaak op latere leeftijd optreedt,
reageert het lichaam niet goed meer op insuline om glucose de cellen in
te pompen. Diabetespatiënten hebben een chronisch verhoogde
bloedsuikerspiegel, hetgeen allerlei symptomen kan veroorzaken zoals
polyneuropathie (pijn, branderigheid, doof gevoel, vreemde sensaties
door schade aan de zenuwen), verslechterde bloedvaten en veel dorst en
plassen. Het is dus van belang om de bloedsuikerspiegel zo goed
mogelijk binnen de marges te houden.

Diverse studies tonen aan dat alfa-liponzuur oraal of ingespoten in de
bloedvaten een mild positief effect kan hebben op de verhoogde
bloedsuikerspiegel. De stof werkt echter niet alleen op de
bloedsuikerspiegel. In een open studie werd aannemelijk gemaakt dat bij
61 diabetes type II-patiënten met polyneuropathie, ook die klachten
verminderden, nadat ze alfa-liponzuur 600 mg per dag oraal hadden
ingenomen. Na vier weken verminderden de neurologische klachten met 47%
en na 8 weken met 71%.[13]
Alfa-liponzuur vergroot de gevoeligheid van cellen voor insuline. In
een placebogecontroleerde studie met 74 diabetes type II patienten bleek dat na orale inname van
alfa-liponzuur de bloedsuikerspiegel daalde. De doses van 600 mg en 1800 mg hadden in
deze studie een vergelijkbaar effect. Glucose werd voor circa 27% meer
uit het bloed gehaald in vergelijking met een placebo.[14]

In verschillende studies is onderzocht wat het effect is van
alfa-liponzuur bij neuropathische klachten van suikerziektepatiënten.
In een placebogecontroleerde studie met 328 patiënten, werden 3
verschillende doses van alfa-liponzuur onderzocht. Uit deze studie
bleek dat wanneer dagelijks gedurende drie weken 600 mg intraveneus werd
toegediend, bij 82% van de patiënten een duidelijke vermindering optrad
van neuropathische (pijn)symptomen.[15]

Een meta-analyse met 1258 patienten bevestigde dit resultaat: neuropathische
klachten bij diabetes type II patiënten verminderden na een dagelijks
infuus van 600 mg alfa-liponzuur gedurende 3 weken.[16] Uit een
grote studie waarbij verschillende doses vergeleken werden,
bleek dat alle doseringen (600 mg, 1200 mg en 1800 mg) evenveel effect
hadden bij diabetes. En alle doseringen hadden significant een beter
effect op de klachten dan de placebogroep.[17]

Het lange termijneffect van alfa-liponzuur op de zenuwen is ook
onderzocht. Het bleek dat na 2 jaar dagelijkse orale inname van 600mg
alfa-liponzuur de zenuwgeleiding verbeterd was ten opzichte van de
placebogroep.[18]

Voorts bleek uit een retrospectieve (terugblikkende) studie dat
suikerziekte patienten maar beter alfa-liponzuur konden blijven slikken,
dan er mee te stoppen of over te stappen op gabapentine, een
neuropathische pijnstiller.[19] In deze studie werden 443
diabetespatienten met een pijnlijke neuropathie gevolgd die gemiddeld 5
jaar 600 mg alfa-liponzuur hadden gebruikt. Na het stoppen van de
alfa-liponzuur, stapten 293 patienten over op gabapentine, en 150
patienten bleven onbehandeld. In de onbehandelde groep ontwikkelde 73%
van de patienten na 2 weken weer neuropathische klachten. In de groep
die gabapentine gebruikte, moest 45% van de patienten met dit medicijn
stoppen vanwege de bijwerkingen. De kosten van alfa-liponzuur waren
beduidend lager dan de pijnstillers. Ook waren 50% minder consulten
nodig tijdens het gebruik van alfa-liponzuur.

De Nederlandse ziektekostenverzekeraars zouden deze gegevens eens onder
de loep moeten nemen, aangezien alfa-liponzuur de kosten in de
gezondheidszorg kan verminderen.

Hersenen

alfa liponzuur binnen het mitochondrionAlfa-liponzuur kan de hersen-bloedbarrière gemakkelijk passeren en
heeft dan ook invloed op de zenuwcellen in de hersenen. Het wordt
steeds vaker genoemd als zinvol middel bij neuropathie, MS, en
Alzheimer.[20][21][22]

In een diermodel werd onderzocht wat de invloed is van alfa-liponzuur
en van vitamine E op het herstel na een beroerte. Hieruit bleek dat de
zenuwcellen in het aangedane gebied beter herstelden. De vrije
radicalen die ontstaan in het ischemische deel van de hersenen ten
gevolge van een beroerte worden weggevangen door deze
stoffen.[23]

In een studie met multiple sclerose (MS) patiënten onderzocht men de
werking van alfa-liponzuur op enzymen die het immuunsysteem activeren
en witte bloedcellen aantrekken (matrix metalloproteinase 9 en
intercellulaire adhesie molecuul -1). Aangenomen wordt dat onder meer
deze enzymen een sleutelrol spelen in de ziektemakende mechanismen van
MS. 37 patiënten hebben meegedaan aan deze studie en na 14 dagen bleek
dat hoe hoger de dosis werd gegeven, hoe lager de concentratie van deze
enzymen was in de hersenen.[24]

Dierexperimenteel onderzoek ondersteunt deze studie dat
alfa-liponzuur remmend werkt op de hersenenzymen die de zenuwscheden
afbreken, en tevens de immuuncellen inactiveert die schade aanrichten aan de hersenen
inactiveert.

Bescherming

Alfa-liponzuur heeft ook een positieve invloed op het netvlies. In een
diermodel is aangetoond dat wanneer de bloedtoevoer naar het oog 45
minuten wordt afgesloten, deze stof een beschermende werking heeft
tegen de schade van het zuurstoftekort op de zenuwcellen in het oog en het
gehele netvlies.[25]

Verder bleek uit recent onderzoek dat alfa-liponzuur ook een
snellere heling van wonden kan bewerkstelligen, doordat de radicalen
die de wondgenezing hinderen weggevangen worden.[26]

Bij
een model voor de beschadigende werking van anti-kanker middelen bleek
alfa-liponzuur tegen deze beschadiging te beschermen. [27]

Bij
het dagelijkse gebruik van alfa-liponzuur 600 mg bij diabetespatienten
bleek dat na 3 maanden ook de zenuwgeleiding verbeterde naast de
daling van de suikerspiegels in het bloed en de vermindering in neuropathische
klachten.[28] Ook werd de insulinegevoeligheid verbeterd door
alfa-liponzuur.[29]

Veiligheid

Alfa-liponzuur
is een veilige stof. Er zijn geen gevallen bekend van overdosering door
alfa-liponzuur. Ook wanneer gedurende twee jaar een dosis van 1200 mg
per dag wordt gebruikt, zijn er geen bijwerkingen gemeld bij patiënten
met diabetische neuropathie. Wel moet de bloedsuikerspiegel in de gaten
worden gehouden, zeker als patiënten ook middelen gebruiken om de
bloedsuikerspiegel te verlagen.

In een studie is onderzocht of 600 mg alfa-liponzuur schadelijk is voor
patiënten met slecht werkende nieren. Het bleek dat de dosis bij deze
patiënten niet aangepast hoefde te worden.[30] Er zijn geen
veiligheidsstudies verricht met alfa-liponzuur bij zwangere vrouwen en
vrouwen die borstvoeding geven. Het wordt daarom afgeraden bij deze
vrouwen alfa-liponzuur voor te schrijven.

Conclusie

Alfa-liponzuur blijkt veilig te zijn en goed
inzetbaar bij o.a. diabetische neuropathie. Verder zou het zinvol
kunnen zijn om alfa-liponzuur in te zetten bij patiënten met Multipele
Sclerose. Dat zou eigenlijk verder uitgezocht moeten worden. Ook schade
die bij een beroerte is ontstaan zou goed kunnen reageren op deze stof,
maar ook dat moet nader worden onderzocht met klinische studies.

Beoordeling

IOCOB
beoordeelt het voorschrijven van alfa-liponzuur bij pijnlijke
diabetische neuropathie als zinvol. Alfa-liponzuur krijgt een groen stoplicht vanwege een positieve meta-analyse en de vele positieve klinische studies. Het zou goed zijn als
er nog extra onderzoek naar de waarde van deze stof gedaan zou worden,
vooral bij MS, maar de veiligheid is zo duidelijk, dat alfa-liponzuur
zonder problemen ingezet kan worden.

Sites

Referentie

[1] Singh U, Jialal I. | Alpha-lipoic acid supplementation and diabetes. | Nutr Rev. | 2008 Nov;66(11):646-57. doi: 10.1111/j.1753-4887.2008.00118.x.

[2] Perricone N, Nagy K, Horváth F, Dajkó G, Uray I, Zs -Nagy I. | Alpha lipoic acid (ALA) protects proteins against the hydroxyl free radical-induced alterations: rationale for its geriatric topical application. | Arch Gerontol Geriatr. | 1999 Jul-Aug;29(1):45-56.

[3] Packer L, Kraemer K, Rimbach G. | Molecular aspects of lipoic acid in the prevention of diabetes complications. | Nutrition. | 2001 Oct;17(10):888-95.

[4] Haak E, Usadel KH, Kusterer K, Amini P, Frommeyer R, Tritschler HJ, Haak T. | Effects of alpha-lipoic acid on microcirculation in patients with peripheral diabetic neuropathy. | Exp Clin Endocrinol Diabetes. | 2000;108(3):168-74.

[5] Gianturco V, Bellomo A, D'Ottavio E, Formosa V, Iori A, Mancinella M, Troisi G, Marigliano V. | Impact of therapy with alpha-lipoic acid (ALA) on the oxidative stress in the controlled NIDDM: a possible preventive way against the organ dysfunction? | Arch Gerontol Geriatr. | 2009;49 Suppl 1:129-33. doi: 10.1016/j.archger.2009.09.022.

[6] Teichert J, Hermann R, Ruus P, Preiss R. | Plasma kinetics, metabolism, and urinary excretion of alpha-lipoic acid following oral administration in healthy volunteers. | J Clin Pharmacol. | 2003 Nov;43(11):1257-67.

[7] Streeper RS, Henriksen EJ, Jacob S, Hokama JY, Fogt DL, Tritschler HJ. | Differential effects of lipoic acid stereoisomers on glucose metabolism in insulin-resistant skeletal muscle. | Am J Physiol. | 1997 Jul;273(1 Pt 1):E185-91.

[8] Smith JR, Thiagaraj HV, Seaver B, Parker KK. | Differential activity of lipoic acid enantiomers in cell culture. | J Herb Pharmacother. | 2005;5(3):43-54.

[9] Walgren JL, Amani Z, McMillan JM, Locher M, Buse MG. | Effect of R(+)alpha-lipoic acid on pyruvate metabolism and fatty acid oxidation in rat hepatocytes. | Metabolism. | 2004 Feb;53(2):165-73.

[10] Lockhart B, Jones C, Cuisinier C, Villain N, Peyroulan D, Lestage P. | Inhibition of L-homocysteic acid and buthionine sulphoximine-mediated neurotoxicity in rat embryonic neuronal cultures with alpha-lipoic acid enantiomers. | Brain Res. | 2000 Feb 14;855(2):292-7.

[11] Loeffelhardt S, Borbe HO, Locher M, Bisswanger H. | In vivo incorporation of lipoic acid enantiomers and homologues in the pyruvate dehydrogenase complex from Escherichia coli. | Biochim Biophys Acta. | 1996 Sep 13;1297(1):90-8.

[12] Beitner H. | Randomized, placebo-controlled, double blind study on the clinical efficacy of a cream containing 5% alpha-lipoic acid related to photoageing of facial skin. | Br J Dermatol. | 2003 Oct;149(4):841-9.

[13] Hahm JR, Kim BJ, Kim KW. | Clinical experience with thioctacid (thioctic acid) in the treatment of distal symmetric polyneuropathy in Korean diabetic patients. | J Diabetes Complications. | 2004 Mar-Apr;18(2):79-85.

[14] Jacob S, Ruus P, Hermann R, Tritschler HJ, Maerker E, Renn W, Augustin HJ, Dietze GJ, Rett K. | Oral administration of RAC-alpha-lipoic acid modulates insulin sensitivity in patients with type-2 diabetes mellitus: a placebo-controlled pilot trial. | Free Radic Biol Med. | 1999 Aug;27(3-4):309-14.

[15] Ziegler D, Hanefeld M, Ruhnau KJ, Meissner HP, Lobisch M, Schütte K, Gries FA. | Treatment of symptomatic diabetic peripheral neuropathy with the anti-oxidant alpha-lipoic acid. A 3-week multicentre randomized controlled trial (ALADIN Study). | Diabetologia. | 1995 Dec;38(12):1425-33.

[16] Ziegler D, Nowak H, Kempler P, Vargha P, Low PA. | Treatment of symptomatic diabetic polyneuropathy with the antioxidant alpha-lipoic acid: a meta-analysis. | Diabet Med. | 2004 Feb;21(2):114-21.

[17] Ziegler D, Ametov A, Barinov A, Dyck PJ, Gurieva I, Low PA, Munzel U, Yakhno N, Raz I, Novosadova M, Maus J, Samigullin R. | Oral treatment with alpha-lipoic acid improves symptomatic diabetic polyneuropathy: the SYDNEY 2 trial. | Diabetes Care. | 2006 Nov;29(11):2365-70.

[18] Reljanovic M, Reichel G, Rett K, Lobisch M, Schuette K, Möller W, Tritschler HJ, Mehnert H. | Treatment of diabetic polyneuropathy with the antioxidant thioctic acid (alpha-lipoic acid): a two year multicenter randomized double-blind placebo-controlled trial (ALADIN II). Alpha Lipoic Acid in Diabetic Neuropathy. | Free Radic Res. | 1999 Sep;31(3):171-9.

[19] Ruessmann HJ; German Society of out patient diabetes centres AND (Arbeitsgemeinschaft niedergelassener diabetologisch tätiger Arzte e.V.). | Switching from pathogenetic treatment with alpha-lipoic acid to gabapentin and other analgesics in painful diabetic neuropathy: a real-world study in outpatients. | J Diabetes Complications. | 2009 May-Jun;23(3):174-7. doi: 10.1016/j.jdiacomp.2008.02.002. Epub 2008 Apr 9.

[20] Salinthone S, Yadav V, Bourdette DN, Carr DW. | Lipoic acid: a novel therapeutic approach for multiple sclerosis and other chronic inflammatory diseases of the CNS. | Endocr Metab Immune Disord Drug Targets. | 2008 Jun;8(2):132-42.

[21] Smith AR, Shenvi SV, Widlansky M, Suh JH, Hagen TM. | Lipoic acid as a potential therapy for chronic diseases associated with oxidative stress. | Curr Med Chem. | 2004 May;11(9):1135-46.

[22] Holmquist L, Stuchbury G, Berbaum K, Muscat S, Young S, Hager K, Engel J, Münch G. | Lipoic acid as a novel treatment for Alzheimer's disease and related dementias. | Pharmacol Ther. | 2007 Jan;113(1):154-64. Epub 2006 Sep 20.

[23] Gonzalez-Perez O, Gonzalez-Castañeda RE, Huerta M, Luquin S, Gomez-Pinedo U, Sanchez-Almaraz E, Navarro-Ruiz A, Garcia-Estrada J. | Beneficial effects of alpha-lipoic acid plus vitamin E on neurological deficit, reactive gliosis and neuronal remodeling in the penumbra of the ischemic rat brain. | Neurosci Lett. | 2002 Mar 15;321(1-2):100-4.

[24] Yadav V, Marracci G, Lovera J, Woodward W, Bogardus K, Marquardt W, Shinto L, Morris C, Bourdette D. | Lipoic acid in multiple sclerosis: a pilot study. | Mult Scler. | 2005 Apr;11(2):159-65.

[25] Chidlow G, Schmidt KG, Wood JP, Melena J, Osborne NN. | Alpha-lipoic acid protects the retina against ischemia-reperfusion. | Neuropharmacology. | 2002 Nov;43(6):1015-25.

[26] Alleva R, Nasole E, Di Donato F, Borghi B, Neuzil J, Tomasetti M. | alpha-Lipoic acid supplementation inhibits oxidative damage, accelerating chronic wound healing in patients undergoing hyperbaric oxygen therapy. | Biochem Biophys Res Commun. | 2005 Jul 29;333(2):404-10.

[27] Melli G, Taiana M, Camozzi F, Triolo D, Podini P, Quattrini A, Taroni F, Lauria G. | Alpha-lipoic acid prevents mitochondrial damage and neurotoxicity in experimental chemotherapy neuropathy. | Exp Neurol. | 2008 Dec;214(2):276-84. doi: 10.1016/j.expneurol.2008.08.013. Epub 2008 Sep 9.

[28] Negri?anu G, Ro?u M, Bolte B, Lefter D, Dabelea D. | Effects of 3-month treatment with the antioxidant alpha-lipoic acid in diabetic peripheral neuropathy. | Rom J Intern Med. | 1999 Jul-Sep;37(3):297-306.

[29] Konrad T, Vicini P, Kusterer K, Höflich A, Assadkhani A, Böhles HJ, Sewell A, Tritschler HJ, Cobelli C, Usadel KH. | alpha-Lipoic acid treatment decreases serum lactate and pyruvate concentrations and improves glucose effectiveness in lean and obese patients with type 2 diabetes. | Diabetes Care. | 1999 Feb;22(2):280-7.

[30] Teichert J, Tuemmers T, Achenbach H, Preiss C, Hermann R, Ruus P, Preiss R. | Pharmacokinetics of alpha-lipoic acid in subjects with severe kidney damage and end-stage renal disease. | J Clin Pharmacol. | 2005 Mar;45(3):313-28.

Berichten

  1. stefan schreef:

    kan alfa-liponzuur de schade aan de hersenen herstellen bij de ziekt MLD in de infantiele vorm?

  2. F.Meijssen schreef:

    Is het zinvol alfa-liponzuur te geven bij de ziekte van alzheimer?

    Frances

  3. niko redeker schreef:

    Ik heb de aandoening NEUROPATHIE,zou ik dat middel zonder risico kunnen gaan proberen ?
    Graag uw reactie, met vriendelijke groet
    Niko Redeker

  4. H.G.Stoel schreef:

    Ik gebruik al jaren alpha liponzuur bij neuropathie en het bevalt prima Heb een zwger met aangezicht pijnen gebruikt ook 80 procent van klachten zijn weg dosering 600mg haal het induitsland veel goedkoper

  5. Bert schreef:

    Ik neem al 5 jaar 4 x 300 mg alfa-liponzuur en hebt geen last meer van mijn neuropathie echt het werk groet Bert…

  6. Freerk Boxem schreef:

    bij my is poly neuropathy vastgesteld. Op het internet zijn veel sites die het product verkopen, maar de info is erg sumier. Weet iemand een adres waar ik R alfa liponzuur 600 mg kan kopen?

    1. Rami schreef:

      Beste Freerk,

      heeft u rechts alfalyponzuur 600mg al gevonden?

  7. J.W.van Dalfsen kinderpsychiater schreef:

    Gebruik sinds dec 2014 R alpha liponzuur de neuropathische pijnen verbeterde direct Vervolgens bleek bij de 3x daagse BS en pols tensie controle plotsklaps geen onregelmatige pols na inspanning meer voor te komen! Het middelwerkt m.i dus ook als beschermer voor hartmitochondria! Als arts meldde ik zulks aan de LAREB destijds

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.