Qigong, tai chi en MS

Zachte en voedende bewegingen kunnen bij MS ondersteunend zijn. Er zijn veel patienten met MS die Qigong en Tai Chi beoefenen. Qigong is een Chinese bewegingsleer waarvan de oorsprong in het verre verleden ligt. Ten tijde van de bloei van de Veda's in India (ongeveer 4000 jaar voor Christus) was er ook in China een krachtige meditatieve cultuur die voornamelijk gebaseerd was op zoals de Chinezen dat uitdrukten energetische aspecten. Qigong en Tai Chi* hebben een intense uitwisseling van technieken gehad gedurende vele honderden jaren. Qigong omvat meerdere technieken, waar het om het gewaarworden van de Qi* gaat, in het 'hier en nu'. De ademhaling staat daarbij centraal.

Qigong is daarom ook een vorm van meditatie. De resultaten zijn voor veel patienten verrassend. En ook wetenschappelijk zien we documentatie van de zinvolheid ervan. Qigong kan bijvoorbeeld het cardiovasculair stelsel (bloeddruk en hartfrequentie) harmoniseren  en door qigong kunnen depressieve gevoelens verminderen. In China wordt al lang door artsen gewerkt met Qigong. De effecten zijn dermate interessant, dat in Amerika en ook in China steeds meer experimenteel onderzoek wordt gedaan naar de therapeutische mogelijkheden van Qigong.

Recent onderzoek onder neurrologische patienten liet zien dat patienten met neurologische aandoeningen veelvuldig alternatieven zoeken, waaronder meditatie, relaxatie, ademtechnieken, yoga, tai chi en qigong. [1]

Bij een veertigtal MS patienten die al vrij ernstig gehandicapt waren, werd qigong toegepast in een gerandomiseerde studie. Het ging om een periode van 6 weken waarin ademoefeningen gedaan werden. De functie van de ademhaling bleek, met objectieve parameters gemeten, na de periode duidelijk verbeterd te zijn. [2] De conclusie van de auteurs spreekt voor zich:

The programme improved most pulmonary performance measures and had clinical significance. Its sustained application may prevent respiratory complications frequently observed in the later stages of multiple sclerosis. 

Het trainprogramma had dus niet alleen een meetbaar effect op de ademhalingsfunctie, het had ook klinische betekenis, dat wil zeggen, de patienten schoten er echt wat mee op. 

Qigong kan gezien worden als meditatie in beweging. Of meer modern, als mindfulness in beweging. En ook mindfulness kan daadwerkelijk een polsitieve bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven bij de MS patient.[3]

Qigong bevordert verder de vitaliteit. Doordat bij de uitvoering van series simpele bewegingen een volledige synchronisatie tussen ademhaling en de vloeiende bewegingen ontstaat, kan ontspanning goed ervaren worden. 

Qigong en Tai Chi: verschillende technieken 

Qigong is in feite een verzamelnaam voor verscheidene technieken. De term ‘Qigong’ is nog niet zo oud. Qigong bevat zowel krachtige en martiale oefeningen als zachte, vloeiende bewegingen, concentratie, visualisatie, relaxatie, ademhalingsoefeningen en zelfmassage. Centraal staat het begrip Qi, ook wel omschreven als de vitale levensenergie. Deze Qi is eigenlijk alleen maar te ervaren in het hier-en-nu. Vandaar dat Qigong een totale meditatieve bewegingskunst is.

Het bewustzijn dient voorafgaande aan de oefeningen geheel in het hier-en-nu gebracht te worden. Elk wegdromen of boodschappenlijstjes maken voor morgen tijdens de oefeningen maakt de effectiviteit ervan veel minder. Van Tai Qi, is recent bekend geworden dat het van bewezen nut is bij de behandeling van reuma, waarin zoals bij MS een auto-immuunaspect aanwezig is.

Voorts is Qigong uitermate handig om een beter lijfgevoel te ontwikkelen, een beter lichaamsschema, zoals dat heet. Daardoor wordt je balans ook beter, en vooral dat is bij MS patienten een duidelijk voordeel. Uit onderzoek is gebleken dat regelmatig Qigong doen, de kans op vallen en botten breken duidelijk verkleint. [4][5]

Kortom, beide Chinese bewegingsmeditaties zijn zinvol voor MS patienten. Het versterkt het levensgevoel, verhoogt de kwaliteit van leven, steunt de ademhaling en conditie en versterkt het balansgevoel, waardoor de kans op vallen afneemt. Tenslotte, use it or lose it: met name voor MS patienten geldt dit oude adagium. Blijf bewegen, blijf oefenen, en qigong en taichi zijn mooie zachte ontspannende technieken, die goed aansluiten bij de individuele MS patient. 

Beoordeling 

Omdat Tai Chi en Qigong zachte vormen van bewegen zijn, zijn ze bij uitstek geschikt om MS patienten te ondersteunen. Er is echter nog niet heel veel onderzoek gedaan naar de effecten van deze bewegingsvormen bij MS. Maar de bewegingsvorm is in ieder geval veilig, en uit onderzoek blijkt de waarde ervan bij bijvoorbeeld de balans bij ouderen. Vandaar een oranje stoplicht.