Geen Ja, geen Nee: MU

IOCOB was aanwezig op de Zen-workshop op Ameland, januari 2010, onder leiding van Genpo Roshi, een Amerikaanse Zenmaster, die de oude Zen-tradities van meditatie (Zazen) combineert met een moderne methode om zelfinzicht te krijgen, de voice dialogue. We gaan in op een boeiend aspect van deze workshop: Mu.

MU: voorbij het verstand

Op een van de dagen vroeg de meester aan ons: hoe is het om MU te zijn? Een van de leerlingen stond op en was aanvankelijk flabegastered. What to say? What the hell is Mu, zo moet ze gedacht hebben. De opdracht was om MU te zijn. Na een aanvankelijke staat van verbijstering begon ze te lachen. En steeds meer. Het is enorm om MU te zijn, want alles is ineens mogelijk. Geen grenzen, geen conventies, je bent jezelf als onbeschreven blad papier, zonder gedachten, zonder verleden en zonder toekomst. Lachen is dan het enige dat opkomt…

Het doet ons denken aan de woorden van de wijze Kung Fu-master:

Yesterday was history,

Tomorrow is fantasy,

NOW is the gift,

That is why it is called The Present….

Meditatie: voorbij het verstand

Nu is de Japanse betekenis van MU No-Thing…niets, of geen ding. Voorbij aan dingigheid. Geen etiket erop. Zoals Frits Perls riep: etiquetten zijn voor flessen. MU is het antwoord van een grote Zenmeester op een bizarre vraag van een monnik. Heeft een hond Boeddha-natuur? Joshua, de Zen meester riep toen meteen geen Ja en geen Nee, maar keihard ‘MU!"

MU transcendeert ons dualistische denken. Het gaat voorbij aan het denken in tegenstellingen (ja of nee). Vandaar dat het de sleutel vormt tot de meditatie-staat die wel met no-mind omschreven wordt. 

Koans zoals MU hebben een grote kracht. Niet omdat ze zinvol zijn. Maar omdat ze verwijzen naar het gebied waar zin en onzin ophouden. En dat is het werkelijke leven. 

Ik ben MU

We sluiten af met een mooi verhaaltje van een Zenmaster, de abt van een Zenklooster:

"Last night," the abbot wrote, "I was visited by a man I didn’t know very well and he noticed a calligraphic scroll I had hanging, with only the character for ‘MU’ (nothingness) on it.

He asked, ‘Toler san, have you ever entered the world of MU?’ I said, ‘Yes. Many times.’ He then asked, ‘How can you do it? At what times do you do it?’ I said, ‘Oh, you can do it anytime.’

He asked, ‘How?’ So I led him through the pointing exercise.

Even uitleg over de beroemde wijsoefening uit de Zen en de Advaita…: wijs eerst naar je tenen en vraag jezelf af: wat is dat? Wijs dan naar het plafond en vraag wat is dat? Wijs dan naar je eigen hand en zie, en wat is dat? Wijs dan naar je eigen ruimte waarvanuit je de wereld ziet en vraag: wat is dat?  

When I came to the question, ‘Now, what do you see at the place where your finger is pointing?’ he said, ‘Nothing.’ I said, ‘Well, that’s MU, isn’t it?’

He thought about that for about ten seconds, then suddenly laughed loudly and clapped his hands and said, ‘I’ve been pondering that for years, and you showed me in a minute!’ and thanked me profusely." 

We eindigen met een Zen chant, die u ook op het filmpje kan horen. U ziet het landschap van Ameland tijdens de Zen retraite van BigMind Zen van Genpo Roshi : 

 

ENMEI JUKKU KANNON GYO

KAN ZE ON 
NA MU BUTSU 
YO BUTSU U IN 
YO BUTSU U EN 
BUP PO SO EN 
JO RAKU GA JO 
CHO NEN KAN ZE ON 
BO NEN KAN ZE ON 
NEN NEN JU SHIN KI 
NEN NEN FU RI SHIN 

Translation by Robert Aitken

Kanzeon! 
Veneration to the Buddha! 
With Buddha I have origin; 
With Buddha I have affinity; 
Affinity with Buddha, Dharma, Sangha; 
Constancy, joy, self, and purity. 
Mornings, my thought is Kanzeon; 
Evenings, my thought is Kanzeon. 
Thought after thought arises in mind. 
Thought after thought is not separate from mind.