Waardevrije concepten? Antidepressiva onder de loupe!

Waardevrije wetenschap. Wetenschappelijke concepten. Antidepressiva, een concept dat wetenschappelijk klinkt. Nou vergeet het maar. Er is anno 2008 veel te doen over of antidepressiva werken of niet. Langzaam beginnen meer en meer patienten en artsen te twijfelen, en in de vakpers is er een groot debat aan de gang. In 2008 verscheen een bijzondere studie van een socioloog, die keek hoe het begrip antidepressiva ontstaan is. U begrijpt het al, het is een  boeiend verhaal, en er zijn veel spelers geweest die het concept 'antidepressiva' maakten tot dat wat het nu is. We citeren eerst de samenvatting van deze onbekende studie: 

..this study suggests that extra-scientific interests shaped our current understanding of the nature of antidepressant drugs.

As such it provides an example of the way that scientific evidence can be influenced by social forces (Goldenberg, 2006).

It also illustrates Rosenberg’s (1977) thesis of the symbiosis between treatment specificity and professional prestige.

Over the course of the 20th century there were various reasons why the psychiatric profession might wish to embrace the idea of disease specific drugs. During the early part of the century, the profession was actively seeking to improve its status through a closer association with general medicine. In addition, psychiatry was moving away from the old asylums and seeking to build up outpatient practice and community care.

The antidepressants provided a medical seeming treatment for a common problem that could be treated outside hospital. The proposed specificity of drug treatments also helped the profession to weather the storms provoked by the antipsychiatry critiques and economic challenges of the 1960s and 1970s.

The pharmaceutical industry helped to establish the market for antidepressants and disseminate the disease specific view of antidepressants.

Therefore, this research provides an early example of the power of the pharmaceutical industry to shape scientific “facts” in the area of psychiatry (Busfield, 2006).

Over the last decade and a half, millions of people have been persuaded that their difficulties arise from a brain disorder that can be called “depression” and corrected by drug treatment. The idea of an antidepressant has been marketed to a general audience as never before.

This paper challenges the validity of this concept by demonstrating that the origins of the idea lie not in robust scientific research, but instead reflect the desire of interested parties, namely the psychiatric profession and the pharmaceutical industry, to present their interventions as specific medical therapies.

The study also casts doubt on the traditional view that modern psychiatric drugs ushered in a revolution that fundamentally changed and improved the nature of psychiatric practice.

Hoezee.. hoezo wetenschap… 

Dus. Een wetenschappelijk concept is veel meer dan we denken. Wat heeft de auteur,  Joanna Moncrieffa gevonden. 

Allereerst de belangen van de psychiaters binnen hun sociale context. De psychiaters die zich wilden ontworstelen aan hun negatieve imago, dat ontstond door de heilloze psychiatrische inrichtingen met geketende gekken. Chemische middelen voorschrijven gaf de psychiatrie een tintje van de interne geneeskunde. Het werd er wetenschappelijk door.

En dan de farmaceutische industrie. Dat heet nog steeds: drugs looking for diseases. (Geneesmiddelen op zoek naar ziektes). Je hebt een molecuul en een patent, maar nog een ziekte om te zorgen dat er een markt ontstaat. Zo speelde de farmaceutische industrie ruim een halve eeuw geleden een belangrijke rol bij het ontwikkelen van het concept ‘depressie’ en antidepressiva.

Het maken van de markt 

Toen de voorzitter van de stichting IOCOB nog binnen de farmaceutische industrie werkte, moest hij een middel ontwikkelen, dat ook antidepressive werkzaamheid had (in dieren). Maar omdat er al zoveel middelen waren, werd gezocht naar een nieuwe ‘ziekte’, dysthymia, lichte, chronische depressie. Psychiaters aan de universiteit vonden dat te gek, weer iets nieuws en de farmaceutische industrie betaalde voor conferenties daarover, en de industrie vond het te gek want zo ontwierp je een nieuwe markt….

Zo is in de afgelopen tijd gewerkt door vele farmaceutische indistrieen. Bijvoorbeeld het concept sociale fobie.  Toen kwam zelfs de discussie over of je geen antidepressief werkzaam middel kon geven bij verlegenheid, shyness, een milde vorm van sociale fobie…serieus. Zo wordt de markt van potentiele patienten natuurlijk enorm groot! 

In de analyse van de socioloog zijn deze mechanismen onverbiddelijk bloot gelegd. Een document over waarheidsvinding!

Dit is belangrijk te weten, zeker met de hedendaagse discussie in Nederland dat alternatief allemaal niet bewezen zou zijn… 

Bron

The creation of the concept of an antidepressant: An historical analysis. By Joanna Moncrieffa, Department of Mental Health Sciences, University College London, London, UK IN: Social Science & Medicine Volume 66, Issue 11, June 2008, Pages 2346-2355 

Literatuur  

Busfield, 2006 J. Busfield, Pills, power, people: sociological understandings of the pharmaceutical industry, Sociology 40 (2006), pp. 297–314 

Goldenberg, 2006 M.J. Goldenberg, On evidence and evidence-based medicine: lessons from the philosophy of science, Social Science & Medicine 62 (2006), pp. 2621–2632. 

Rosenberg, 1977 C.E. Rosenberg In: J.W. Leavitt and R.L. Numbers, Editors, The therapeutic revolution: medicine, meaning and social change in 19th century America, University of Wisconsin Press, WI (1977).