Koan Meditatie

Een Koan is een korte weergave van een bijzonder inzicht, het inzicht dat zich in het NU openbaart en dat in essentie niet kenbaar is, maar alleen doorleefbaar. Een Koan kan gezien worden als een vinger, die naar de maan wijst. Het is niet de vinger waarom het gaat, maar de maan, waarnaar verwezen wordt.

Het zijn de Zen meesters die de Koan tot een vorm van meditatie verheven hebben. Een Koan is geen gedicht. De Koan gaat voorbij de kunst, een Koan biedt de mogelijkheid direct in het gezicht van het zijn te schouwen. Dat is meteen ook de kern van meditatie. Of, zoals in een Koan het ooit uitgedrukt werd als vraag: Hoe ziet het gezicht van je ongeboren vader eruit? Of een andere bekende: Hoe klinkt het klappen van een hand?

Beide vragen nodigen de lezer uit voorbij de logica te gaan, en dat is precies wat de essentie van Zen is. Voorbij de logica, voorbij de woorden gaan in het gebied van het onkenbare. Want hier gaat het niet om kennis, maar om totaal zijn, versmelten met de essentie in DIT MOMENT.

Vandaar dat de Zen meesters van alle tijden heel veel verschillende methoden ontwikkeld hebben om hun leerlingen te schikken, en zo in het NU te brengen. Een klap met een stok, een plotselinge schreeuw, een Koan.

Een zeer bekende Zen meester, Basho maakte de volgende Koan:

De Maan

Een Vijver

Plons

Een kikker

Meditatie op de Koan kan direct leiden tot het inzicht wat voorbij de Koan ligt. In het geval van Basho’s vijver naar de essentie van stilte. En in het geval van andere Koans ook. Stilte is altijd het gebied geweest waar het zijn in zijn zuiverste, of simpelste wijze te ervaren wordt.

Koans buiten de Zen traditie

Koans komen niet alleen binnen de Zen traditie voor. Ook binnen andere scholen hebben meesters met woorden het onkenbare proberen uit te spreken. Binnen het Taoisme bestaan ook veel Koans, van de hand van Lao Tsu of Twang te Tzu. Binnen het Soefisme en de Advaita kunnen we uitingen vinden, die we kunnen zien als Koans. 

Een onbekende Koan van de Advaita meester Sat Johannes.

Deze Koan is bedoeld om innerlijk uitgesproken te worden. Bij het opschrijven valt een deel van de meditatie weg, door de wijze van opschrijven. Daarom is het het beste, om deze Koan zonder spaties op te schrijven. Herhaal de Koan innerlijk en vindt de essentie ervan:

Maanlichtverlichtinzicht.

Deze Koan bestaat uit verschillende lagen zal u merken als u gaat spelen met de woorden. Uiteindelijk verwijst de Koan precies naar datgene waarnaar elke Koan verwijst: voorbij kennis naar het pure zijn, wat zich manifesteert in het NU.