Pesso lichaamsgerichte psychotherapie
De Pesso lichaamsgerichte psychotherapie werd in het begin van de jaren 60 in de Verenigde Staten ontwikkeld door het echtpaar Albert Pesso en Diane Boyden. In hun werk met beroepsdansers zagen zij dat het onvermogen om bepaalde expressieve bewegingen te maken vaak samenhing met onderdrukte emoties. De therapeutische oefeningen die zij ontwikkelden om emoties bewust en hanteerbaar te maken werden de basis voor een lichaamsgerichte vorm van psychotherapie.In de Pesso therapie gaat men ervan uit dat de mens van nature zoekt naar mogelijkheden om te genieten van het leven: met plezier, voldoening, zingeving en verbondenheid met anderen. Om hiertoe in staat te zijn moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
Volgens Pesso moeten tijdens de ontwikkeling in de kindertijd de volgende basale behoeften van het kind in voldoende mate worden bevredigd door ouders of verzorgers: een eigen plaats, voeding, ondersteuning, bescherming, en begrenzing.
Nadat in de vroegste kindertijd deze behoeften letterlijk zijn bevredigd, krijgen ze in een later stadium op symbolisch niveau vervulling: het kind heeft dan een plaats in het hart van de ouders, het wordt gevoed in zijn of haar zelfvertrouwen, gesteund bij inspanningen, beschermd in zijn of haar rechten en geholpen bij het ontdekken van eigen mogelijkheden en grenzen. Wanneer die zorg en aandacht door het kind voldoende zijn ervaren en geïnternaliseerd zal het in zijn of haar latere, volwassen leven in staat zijn om zich ergens thuis te voelen, voor zichzelf te zorgen, steun te vinden, en zichzelf te beschermen en te begrenzen.
Niemand groeit op onder ideale omstandigheden. Dat hoeft ook niet. Het gaat niet om ideale, maar om voldoende voedende omstandigheden. Wanneer echter veelvuldig pijn, frustratie, wanhoop en vervreemding wordt ervaren in plaats van plezier, voldoening, zin en verbondenheid mist er iets, de groei is gestagneerd.
De gedachte van Pesso therapie
Pesso gaat er vanuit dat het lichaam een eigen taal en een eigen geheugen heeft. Onverwerkte, onderdrukte gevoelens waarvan men zich vaak niet eens bewust is, nemen de vorm aan van bijvoorbeeld spierspanningen, pijn en tintelingen.
In de lichaamsgerichte therapie worden patiënten door middel van oefeningen bewust van lichamelijke signalen en de mogelijke betekenis van deze signalen. Zo geven lichaamhouding en motoriek, lichamelijke symptomen en klachten aan patiënten en therapeut informatie over psychische conflicten, onvervulde behoeften en traumatische ervaringen.
In de therapie wordt gezocht naar mogelijkheden om contact te maken met het zelfhelend vermogen van de patiënt.
Door Pesso is een groot aantal oefeningen ontwikkeld waarvan er hier een aantal genoemd worden: de reflex-relaxatie oefening gericht op bewustwording van lichamelijke signalen en de mogelijke betekenis ervan, bewustwording van de invloed van afstand en nabijheid van anderen, oefeningen met ademhaling als metafoor voor omgaan met emoties en een oefening die de mogelijkheid biedt om een interactie met ouderfiguren te ervaren op de manier zoals patiënt dat als kind gewenst en nodig had.
Therapeuten die Pesso lichaamsgerichte psychotherapie uitoefenen geven aan dat deze therapie mogelijk een positieve uitwerking heeft bij patiënten die zich hopeloos, vervreemd en machteloos voelen, patiënten die vinden dat een louter verbale therapie niet voldoende oplossing biedt en patiënten die neigen tot rationaliseren en somatiseren. Pesso therapie is minder geschikt voor patiënten die moeite hebben met onderscheid tussen symboliek en realiteit en patiënten met dissociatieve of psychotische kenmerken.
Literatuur
Marietta van Attekum, “Aan den lijve, lichaamsgerichte psychotherapie volgens Pesso”.