Medicatietrouw en therapietrouw
Therapietrouw zegt iets over hoe veel vertrouwen een patiënt heeft in een therapie en in de behandelaar. Je zou verwachten dat de therapietrouw bij heel belangrijke medicatie, zoals anti-AIDS middelen hoog is. Uit verschillende studies bleek echter dat 20-30% van de patiënten hun medicatie niet trouw innamen (gedefinieerd als minder dan 80% van de inname van de voorgeschreven medicatie).
Tussen de 20% en 60% van de patienten is niet therapietrouw.[1][2][3][4]
Ook diabeten type I hebben een lage therapietrouw. Uit onderzoek blijkt dat als de patiënt de arts vertrouwt, de medicatietrouw significant toeneemt. De patiënt is dan meer tevreden met de therapie. De gemiddelde patiënt die dus behandeld wordt door zijn arts met een relevant middel, zoals een middel tegen AIDS, en die minder dan 80% van zijn medicatie inneemt, geeft dus aan dat zijn vertrouwen in de behandeling matig is. Als patiënten die bij een niet reguliere arts komen, en daar ook nog vaak lang voor moeten reizen, minder dan 5% van de tijd niet komen opdagen, dan geeft dat in ieder geval een hoog vertrouwen aan in die behandeling en behandelende arts.
Bij een dubbelblind onderzoek mag duidelijk zijn dat het vertrouwen in de behandeling per definitie niet hoog is, omdat in de ‘informed consent’ de patiënt te lezen krijgt aangeeft dat het gaat om een soort roulettespel met in ieder geval 50% kans op een placebo. En als er dan uit klinisch geneesmiddelen onderzoek blijkt dat de werking niet boven die van het placebo uitgaat, vinden we dat erg raar. In diermodellen was de werking van de stof namelijk duidelijk te meten.
Er is een veel grotere impact van de genezende intentie van de arts en de patiënt dan dat wij denken. In een dubbelblind onderzoek is die intentie geheel afwezig. Zowel patiënt als arts zijn blind voor wat er gegeven wordt (in de context van het roulettespel), en als de uitkomst van het onderzoek bekend wordt, dan vinden we het vreemd dat de effectiviteit van een nieuw middel zo klein is.
[1] Kripalani S, Yao X, Haynes RB. | Interventions to enhance medication adherence in chronic medical conditions: a systematic review. | Arch Intern Med. | 2007 Mar 26;167(6):540-50.
[2] DiMatteo MR. | Variations in patients' adherence to medical recommendations: a quantitative review of 50 years of research. | Med Care. | 2004 Mar;42(3):200-9.
[3] Adler LD, Nierenberg AA. | Review of medication adherence in children and adults with ADHD. | Postgrad Med. | 2010 Jan;122(1):184-91. doi: 10.3810/pgm.2010.01.2112.
[4] Osterberg L, Blaschke T. | Adherence to medication. | N Engl J Med. | 2005 Aug 4 353(5):487-97.